Haluksy na obecną chwilę nazywane są chorobą cywilizacyjną poprzez coraz większą liczbę osób, które dotyka ten problem. Skalę łatwo zaobserwować w lecie, gdzie zakłada się lekkie obuwie, często z odkrytymi stopami. Koślawość palucha powoduje nie tylko ból i problemy ortopedyczne, ale również jest przyczyną obniżonego nastroju, wstydu, zakłopotania czy też usuwania się z życia społecznego. Z tego też powodu deformacja ta powinna być jak najwcześniej leczona u dobrego lekarza z doświadczeniem.
Co to są haluksy i przez co powstają?
Haluks, czyli z łacińskiego „paluch”, to schorzenie, jakim jest złe ustawienie dużego palca u stopy, które wynika ze zmian w kościach śródstopia. Deformacja powoduje wystawanie głowy kości śródstopia poza obrys fizjologiczny, a paluch rotuje w stronę kolejnego palca, często na niego wchodząc. Anatomiczne zmiany są widoczne gołym okiem, a w ich wyniku pojawia się ból poprzez zapalenie w obrębie zniekształconego stawu. Najczęściej na to schorzenie narażone są kobiety, gdyż ich stopy są bardziej delikatne, a torebki stawowe i więzadła mniej wytrzymałe. Dodatkowo panie mają słabsze mięśnie oraz gorszą sprawność co w rezultacie powoduje haluksy.
Przyczyny powstawania paluchów koślawych to m.in.:
- nieprawidłowe ustawienie kości piętowej,
- niewłaściwa współpraca mięśni,
- płaskostopie poprzeczne,
- zmniejszona siła mięśni,
- zaburzenia funkcji więzadeł i powięzi podeszwowej,
- nieprawidłowy wzorzec obciążenia stopy,
- brak aktywności fizycznej,
- nadmiernie obciążenie stóp,
- długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej,
- noszenie wąskiego obuwia,
- zapalenie stawów w stopie,
- różnorodne uszkodzenia i urazy stóp,
- czas pomenopauzalny i ciąża,
- zespół Downa i predyspozycje genetyczne.
Jakie są objawy palucha koślawego?
Pierwszy staw i jego wygięcie powoduje zmniejszenie zakresu ruchu zginania palców, co upośledza ich prawidłowe działanie. Przez to ustawiają się one w sposób niefizjologiczny i odchylają się na zewnątrz, a nawet zachodzą na siebie. Choroba kwalifikowana jest na różne fazy, a do pierwszej należy stopniowe osłabianie się tkanek po wewnętrznej stronie palucha, następne to zmiany degeneracyjne, coraz wyraźniejsze zniekształcenia, pogłębiające się schodzenie palców oraz zapalenie błony maziowej stawów śródstopia. Typowe objawy wiążące się ze schorzeniem to dolegliwości bólowe, ucisk, dyskomfort, twarda skóra na haluksie, opuchnięcia, podrażnienia, stan zapalny, zaczerwienienia oraz odciski.
Na czym polegają sposoby leczenia haluksów?
Pacjent, który cierpi na hallux valgus, może dzięki pomocy lekarskiej przyczynić się do zatrzymania deformacji i złagodzić ból podczas chodzenia. Do sposobów leczenia zalicza się noszenie szerokich butów z niskim obcasem oraz miękką podeszwą (brak ciasnego obuwia nie pogłębia wady i nie powoduje bólu), stosowanie zimnych okładów (na obrzęki, stany zapalne, zaczerwienienia, bolesności), utracenie zbędnych kilogramów (mniejszy nacisk co ogranicza ryzyko wystąpienia nieprawidłowości), przyjmowanie środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych (redukcja bólu, łagodzenie stanu zapalnego, zmniejszenie ryzyka patologicznych deformacji), noszenie separatorów na palce (ulga w bólu, zwiększenie komfortu chodzenia, zatrzymywanie procesu tworzenia się haluksów), stosowanie opasek (podobne działanie jak separatory), używanie wkładek ortopedycznych do butów (stabilizacja kości śródstopia, palucha, podnoszenie łuku poprzecznego, zapewnienie amortyzacji, minimalizacja bólu), uczęszczanie na ćwiczenia i zabiegi fizjoterapeutyczne (poprawienie stanu paluchów, szybszy powrót od zdrowia po zabiegu, zmniejszenie dolegliwości bólowych).