Wady zgryzu zaczynają się pojawiać i mogą się rozwijać u pacjentów w każdym wieku. Najczęściej jednak do nieprawidłowego ułożenia względem siebie zębów w łuku zębowym dochodzi właśnie w okresie dzieciństwa. Żeby zapobiec dużo bardziej poważnym problemom związanym z powstaniem wady zgryzu w przyszłości, najlepiej jest się udać z dzieckiem do gabinetu ortodontycznego od razu po zauważeniu jakichkolwiek nieprawidłowości w ustawieniu zębów, po to, żeby jak najszybciej rozpocząć leczenie przy użyciu aparatów ortodontycznych. Jakie rodzaje aparatów na zęby stosuje się u dzieci?
W jakim wieku można rozpocząć u dziecka leczenie ortodontyczne?
Tak naprawdę nie ma ustalonej żadnej dolnej granicy i leczenie ortodontyczne u dziecka można rozpocząć w każdym momencie. Najlepiej, jeżeli uda się je rozpocząć jeszcze w okresie trwającego cały czas wzrostu organizmu, czyli między 9. a 14. rokiem życia. Wtedy po prostu leczenie będzie jeszcze stosunkowo proste, tzn. mało problematyczne dla pacjenta. Żeby to jednak zrobić, trzeba stale sprawdzać, czy u naszego dziecka nie widać żadnych problemów związanych z nieprawidłowym ustawieniem zębów. Zdaniem lekarzy ortodontów, na pierwszą, kontrolną wizytę w gabinecie ortodontycznym powinniśmy się z dzieckiem wybrać po ukończeniu przez niego 7 lat, czyli w okresie, kiedy dziecko posiada jeszcze tylko zęby mleczne lub mieszane, częściowo mleczne a częściowo stałe. W tym wieku zgryz jest bowiem najbardziej „plastyczny”, co oznacza, że szybko się rozwija i szybciej można osiągnąć zamierzone efekty leczenia. Co istotne, w tym wieku także koszty leczenia będą jeszcze znacznie niższe.
W jaki sposób wykonuje się plan leczenie ortodontycznego u dziecka?
Jak tłumaczy nasz rozmówca, ortodonta z Kliniki Stomatologicznej Viscardi w Tychach: “W podobny sposób, jak w przypadku osób dorosłych. To znaczy, że w trakcie wizyty wstępnej ortodonta przeprowadza z pacjentem lub z jego rodzicem dokładny wywiad, żeby spróbować ustalić, w jaki sposób doszło do powstania wady zgryzu. Następny etap to wykonanie gipsowego modelu szczęki i żuchwy lub wykonanie zdjęć 3D wnętrza jamy ustnej młodego pacjenta, które posłużą do wykonania modelu trójwymiarowego zgryzu. W przypadku wykonania modelu gipsowego ortodonta zleci także wykonanie zdjęcia pantomograficznego i zdjęcia cefalometrycznego. Te wszystkie dane pozwalają lekarzowi na stworzenie skutecznego planu leczenia, który zawsze polega na zastosowaniu odpowiedniego aparatu ortodontycznego”.
Rodzaje aparatów ortodontycznych, które można stosować u dzieci i młodzieży
Wybór konkretnego rodzaju aparatu ortodontycznego do leczenia zdiagnozowanej u niego wady zgryzu, zależy od dwóch czynników: wieku dziecka oraz stopnia zaawansowania leczonej wady zgryzu. W zależności od tego lekarz ortodonta podejmuje decyzję o zastosowaniu w leczeniu jednego z dwóch podstawowych rodzajów aparatów na zęby:
- Ruchome aparaty na zęby – Czyli aparaty czasowe, które mały pacjent musi stosować jedynie przez kilka godzin dziennie. Aparaty ruchome są więc najczęściej zakładane na noc lub dziecko musi je nosić przez kilka godzin w trakcie dnia. Takie aparaty składają się z plastikowej, przylegającej do podniebienia płytki oraz nachodzących na zęby drucików. Aparatów ruchomych nie można jednak niestety stosować u wszystkich dzieci i przy leczeniu wszystkich rodzajów wad zgryzu. Są przydatne np. przy korygowaniu powstałych szpar między zębami, czy zbyt wąskiej szczęki, ale nie dają większych efektów przy bardziej skomplikowanych wadach. W praktyce ich stosowanie ogranicza się do pacjentów, u których nie wyrżnęły się jeszcze wszystkie zęby stałe.
- Stałe aparaty na zęby – czyli aparaty ligaturowe. Składają się one z przyklejanych do wierzchniej warstwy zębów zamków oraz z łączących je ligatur i łuków. Stałe aparaty ortodontyczne stosuje się u pacjentów, którzy mają już wszystkie zęby stałe. Klasyczne aparaty stałe zbudowane są z metalowych zamków, których pacjenci bardzo nie lubili ze względu na to, że w trakcie kuracji miały bardzo negatywny wpływ na estetykę ich uśmiechu. Obecnie dużo częściej stosuje się już niewidoczne aparaty na zęby, w których zamki są wykonane z materiałów o kolorze zbliżonym do naturalnych zębów pacjenta.
Nowoczesne metody leczenia wad zgryzu
Istnieje jeszcze jeden rodzaj stosowanych u dzieci i młodzieży aparatów ortodontycznych. Są nimi nowoczesne nakładki ortodontyczne Invisalign. Są one wykonane z przezroczystego, termoplastycznego materiału SmartTrack. Taką nakładkę pacjent musi nosić przez 22 godziny dziennie. Może sobie robić przerwy np. w trakcie spożywania pokarmów lub w trakcie codziennej higieny jamy ustnej. W przypadku młodych pacjentów zastosowanie nakładek Invisalign jest bardzo korzystne, ponieważ w żaden sposób nie zakłóca ich normalnego życia. Młodzi pacjenci mogą bez problemu spożywać takie pokarmy, na jakie mają ochotę, mogą prowadzić aktywny tryb życia, a przy okazji noszony przez nich aparat na zęby jest słabo widoczny, dzięki czemu nie muszą się martwic o to, czy ma on jakikolwiek negatywny wpływ na ich wygląd zewnętrzny.